Aminokwasy we wlewach

W dzisiejszym artykule postaramy się przybliżyć aminokwasy, jakich używamy w naszych wlewach. Przybliżymy ich charakterystykę, sposób oddziaływania na organizm ludzki oraz na co zwrócić uwagę podczas ich podawania. Jeśli interesuje Was ogólne bezpieczeństwo podczas stosowania wlewów dożylnych to warto zapoznać się z tym artykułem.

Arginina

Arginina to aminokwas względnie egzogenny, będący prekursorem do produkcji tlenku azotu. Uczestniczy w przenoszeniu azotu w mocznikowym cyklu Krebsa oraz w syntezie kreatyny, ornityny, proliny, glutaminianu, poliamin i agmatyny^1,8. Przy podaniu oralnym może mieć działanie przeczyszczające, czego nie doświadcza się po podaniu dożylnym, nawet w dużych dawkach. Biodostępność argininy po przyjęciu oralnym wynosi ~20% przy dawce 10 g⁵.

Podana dożylnie arginina przed treningiem będzie wyraźnie odczuwalna i jest to jeden z zabiegów, które można stosować na najszerszą skalę. Większość trenujących na siłowni będzie świetnie odczuwać wlew z argininy. Ze względu na wzrost endotelialnego tlenku azotu, zauważalna jest lepsza waskularyzacja i sprawniejszy dopływ krwi do mięśnia, co skutkuje wzmożonym uczuciem „pompy mięśniowej”. 3-dniowa oralna suplementacja, dawką 6 g argininy, skutkowała mniejszą konsumpcją tlenu podczas wysiłku o umiarkowanej intensywności o 7% oraz wydłużyła czas do odczucia zmęczenia⁴. 

Arginina może stymulować sekrecję hormonu wzrostu w krótkim okresie, co jest notowane po oralnym przyjęciu w stanie spoczynku. Trening siłowy jest czynnikiem, który powoduje kilkukrotny wzrost GH, jednak pomimo oczekiwań,   arginina przyjmowana przedtreningowo osłabia ten wzrost⁶. Mając na uwadze te informacje, jeśli celem jest podniesienie poziomu GH, argininę należy przyjmować z dala od treningu. Obniżające ciśnienie działanie argininy wynika nie tylko z podnoszenia tlenku azotu, ale także z wpływu na układ renina-angiotensyna-aldosteron. Ten aminokwas podawany dożylnie skutkuje zahamowaniem aktywności konwertazy angiotensyny i obniżeniem stężenia Ang-II, co wpływa na mniejsze ciśnienie⁷. W badaniu zastosowano jednak spore dawki – 0,5 g/kg m.c. w ciągu 30 minut. Suplementacja argininą w nowotworach jest znanym zabiegiem, aczkolwiek jest to bardzo złożony temat. Bez wątpienia musi być przemyślana i nie zaleca się jej podawania w każdym typie nowotworu. Arginina może być zarówno korzystna, jak i bardzo niekorzystna, co zależy głównie od typu nowotworu. Zależność dotyczy auksotrofizmu nowotworu względem argininy. By określić potencjalną reakcję na podaż lub ograniczanie argininy, należy przyjrzeć się aktywności enzymu syntetazy argininobursztynianu (ASS1) w danym nowotworze, który warunkuje konwersję cytruliny do argininy w komórkach. Gdy wzrost nowotworu wydaje się nie być zależy od argininy, to jej zastosowanie może nieść za sobą pewne korzyści. Wśród nich jest efekt modulujący układ odpornościowy. Arginina, po konwersji do agmatyny wykazuje działanie anty-proliferacyjne i pro-apoptyczne na komórki nowotworowe. Agmatyna hamuje aktywność iNOS, która jest najobficiej występującą izoformą w komórkach nowotworowych. Generalnie przyjąć można, że argininę należy uszczuplać w typach z niskim ASS1, by komórki, które nie mogą samodzielnie wytwarzać argininy, nie mogły dostawać jej z krwiobiegu. Można natomiast potencjalnie stosować w tych z wysoką aktywnością tego enzymu, ponieważ one, tak czy inaczej, sobie argininę wytworzą, a jej zwiększona ilość w krwiobiegu może wywierać pozytywny wpływ na układ immunologiczny^2,3.

Duże dawki argininy HCl (30 g dziennie) przyjmowane oralnie przez 2 tygodnie stymulują mitogenezę limfocytów i usprawniają leczenie ran, co zanotowano dzięki wzrostowi hydroxyproliny, jako wskaźnik sprawności syntezy kolagenu⁹. Aczkolwiek, ze względu na duże dawki i wysoką częstotliwość stosowania, wlewy z argininy można traktować jedynie jako narzędzie uzupełniające.

Wskazania:
– przedtreningowo, by poprawić ukrwienie mięśni,
– zaburzenia erekcji,
– nadciśnienie,
– rany wymagające szybszego zagojenia,
– mało efektywna praca układu odpornościowego.

Uwagi:
– nie zaleca się u osób z niskim ciśnieniem,
– nadprodukcja tlenku azotu może nie być korzystna przy chorobach,
autoimmunologicznych¹,
– efekty argininy w nowotworach są mieszane, w zależności od typu nowotworu,
– nie podawać podczas infekcji z wirusem opryszczki – nasila replikację wirusa¹⁰,
– arginina konkuruje o transportery z lizyną, nie podawać jednocześnie¹¹.

Dawkowanie:
Dawki do 0,5 g na kg masy ciała lub do 30 g w ciągu 30-60 min są dobrze tolerowane u dorosłych¹.
W standardowych przypadkach (przed treningiem, poprawa erekcji itp.) wystarczająca powinna być 1 ampułka – 2,42 g argininy HCl, aczkolwiek dla silniejszych efektów można ją podwajać.
W bardziej wymagających przypadkach stosowane jest nawet 30 g w pojedynczym wlewie, bazując na informacjach z literatury fachowej.

Łączenie preparatów:
Przedtreningowo i w ramach poprawy sprawności seksualnej dobrze jest połączyć z fenyloalaniną/tyrozyną/NALT, by poza wpływem na krążenie krwi dodać też energii, motywacji lub podnieść popęd seksualny.
Przedtreningowo dobrze spisze się także w połączeniu z solcoserylem, czy też esafosfiną.

Łączenie z innymi preparatami:
Arginina, tauryna, cytrulina, ornityna – połączenie tych 4 aminokwasów szczególnie dobrze sprawdzi się jako wsparcie dla sportowców do stosowania przed treningiem, zarówno siłowym, jak i wytrzymałościowym. Ze względu na nasilenie syntezy tlenku azotu, sprawniejszy dopływ krwi do mięśni oraz neutralizację amoniaku, który może powodować zmęczenie, może wpłynąć na większą efektywność treningu i sprawniejszą regenerację tkanek.

Wskazania:
– nadmiar amoniaku,
– suplementacja przedtreningowa,
– chroniczne zmęczenie.

Uwagi:
– nie łączyć z lizyną.

Dawkowanie:
1 ampułka.

Łączenie preparatów:
W ramach poprawy efektywności treningu, na przykład z solcoserylem lub esafosfiną.

Bibliografia:
1. https://eurekamag.com/ftext.php?pdf=003977610
2. http://www.phmd.pl/api/files/view/2052.pdf
3. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/10.1002/ijc.25202
4. https://www.physiology.org/doi/pdf/10.1152/japplphysiol.00503.2010
5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2014227
6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18090659
7. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7608279
8. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2090123210000573
9. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/2382229
10. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC277062
11. http://www.jbc.org/content/257/8/4443.long

 

Cytrulina

Cytrulina to aminokwas biorący udział w cyklu mocznikowym. Znaczna część (powyżej 80%) cytruliny konwertowana jest w nerkach w argininę, która jest prekursorem tlenku azotu. Podawana oralnie, wydajniej podnosi poziom argininy we krwi, niż suplementacja samą argininą¹, co wynika z lepszej absorpcji na poziomie jelit. Efekt ten niestety zmniejsza swoje znaczenie w przypadku stosowania dużych dawek, ponieważ stopień konwersji do argininy spada wraz ze wzrostem dawki⁴. Wynikać to może z ograniczonej możliwości konwersji w nerkach. Aczkolwiek wydalanie cytruliny z moczem jest niewielki i przy zmniejszonej konwersji ta się kumuluje w krwiobiegu, co może być jednym z mechanizmów odpowiedzialnych za różnice w farmakokinetyce pomiędzy argininą i cytruliną. Cytrulina jest zamiennikiem dla argininy, który dłużej utrzymuje jej stężenie na wyższym poziomie (większy AUC), jednak arginina daje wyższy poziom szczytowy w krótszym czasie.

Jednorazowa dawka 8g jabłczanu cytruliny przyjęta doustnie przed treningiem skutkuje lepszymi zdolnościami treningowymi podczas wysiłku beztlenowego – możliwe jest wykonanie większej ilości powtórzeń. Co więcej, taka suplementacja mniejsza potreningową bolesność mięśniową w ciągu 48 h od zakończenia treningu². Skutkiem ubocznym u ~15% badanych były dolegliwości ze strony układu pokarmowego, co można ominąć podając cytrulinę dożylnie.

Cytrulina podana przed intensywnym wysiłkiem skutkuje wzrostem poziomu hormonu wzrostu w okresie regeneracyjnym (po 3h), w przeciwieństwie do badań z argininą, która obniżała skok GH wywołany treningiem. Zanotowano także intensywniejsze zużycie aminokwasów o rozgałęzionych łańcuchach, w wyniku przyjęcia cytruliny przed treningiem³. Cytrulina podawana w stanie spoczynku, bez treningu nie wpływa na wzrost sekrecji GH⁴, co również jest niezgodne z działaniem argininy. Działanie cytruliny na ciśnienie krwi, siłę erekcji i immunologię jest analogiczne do argininy, różni się jedynie farmakokinetyką.

Wskazania:
– wspomaganie efektywności treningu na siłowni,
– zbyt wysokie ciśnienie krwi.

Uwagi:
– może być stosowana jako zamiennik argininy o nieco dłuższym działaniu.

Dawkowanie:
Podobnie do argininy, w standardowych przypadkach od 2 do 5 g w pojedynczej porcji.

Łączenie preparatów:
Przedtreningowo i w ramach poprawy sprawności seksualnej dobrze jest połączyć z fenyloalaniną/tyrozyną/NALT, by poza wpływem na krążenie krwi dodać też energii, motywacji lub podnieść popęd seksualny.

Łączenie z innymi preparatami:
Arginina, tauryna, cytrulina, ornityna – połączenie tych 4 aminokwasów szczególnie dobrze sprawdzi się jako wsparcie dla sportowców do stosowania przed treningiem, zarówno siłowym, jak i wytrzymałościowym. Ze względu na nasilenie syntezy tlenku azotu, sprawniejszy dopływ krwi do mięśni oraz neutralizację amoniaku, który może powodować zmęczenie, może wpłynąć na większą efektywność treningu i sprawniejszą regenerację tkanek.

Wskazania:
– nadmiar amoniaku,
– suplementacja przedtreningowa,
– chroniczne zmęczenie.

Uwagi:
– nie łączyć z lizyną.

Dawkowanie:
1 ampułka.

Łączenie preparatów:
W ramach poprawy efektywności treningu, na przykład z solcoserylem lub esafosfiną.

Bibliografia:
1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17693747
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20386132
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20499249
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17953788

 

Tauryna

Tauryna to aminokwas niebiałkowy, który ma dość szerokie spektrum działań. Wśród nich wymienić można: działanie przeciwutleniające, modulację gospodarki jonowej, osmoregulację, koniugację kwasów żółciowych oraz wpływ na centralny układ nerwowy. W literaturze fachowej ciężko znaleźć doniesienia o terapeutycznym zastosowaniu wlewów z tauryny (większość danych dotyczy przyjmowania oralnego) w konkretnych dolegliwościach, poza uzupełnieniem żywienia parenteralnego. Warto się skupić zatem głównie na wpływie tauryny na układ nerwowy, który może być odczuwalny przy jednorazowym podaniu. Działanie tauryny na CNS daje efekt głównie hamujący, wyciszający. Tauryna jest jednym z głównych neurotransmiterów hamujących, zaraz po GABA i glicynie. W przeciwieństwie do tych dwóch, tauryna nie posiada własnych receptorów, a hamujące efekty zawdzięcza interakcji z receptorami układów gabaergicznego i glicynergicznego¹. W przypadku układu GABA, tauryna wpływa na aktywację obu typów receptorów – GABA(A)² i GABA(B)³. Pojedyncza dawka (1,66 g) tauryny zastosowana oralnie na godzinę przed intensywnym, 90-minutowym treningiem kolarskim nie wpływa na poprawę osiągów, jednak w pewnym stopniu (16%) zwiększa oksydację kwasów tłuszczowych⁴.

Jednym z szerzej znanych zastosowań tauryny jest wspomaganie kuracji cukrzycy, ponieważ wpływa ona na wiele aspektów zdrowia związanych z tą chorobą⁵. Aczkolwiek badania dotyczą głównie suplementów doustnych, dlatego sugerowane jest częste przyjmowanie. Wlewy dożylne z tauryną natomiast mogą posłużyć jako dodatkowy aspekt terapii. Tauryna często jest stosowana ze stymulantami, dla przykładu jest kluczowym obok kofeiny składnikiem napojów energetycznych, a także jest często wykorzystywana w suplementach przedtreningowych. Na tym polu jej działanie polega na lekkiej modulacji działania stymulantów, ponieważ ze względu na działanie gabaergiczne może niwelować część niepożądanych działań, takich jak drżenie rąk, czy roztrzęsienie lub niezdolność do zebrania myśli. Pewne przesłanki donoszą o hamowaniu syntezy serotoniny z tryptofanu dzięki przyjęciu tauryny, co ma rzekomo wpływać na działanie energetyzujące (a raczej zmniejszające niechęć do aktywności). Bez względu na to, działanie gabaergiczne jest bez wątpienia dominujące i sama tauryna raczej nie jest dobrym pomysłem, gdy celem jest wzrost energii.

Wskazania:
– stres, napięcie psychiczne,
– stany lękowe,
– cukrzyca i zaburzenia z nią związane.

Uwagi:
– czasem może powodować senność.

Dawkowanie:
1-2 g w pojedynczej dawce.

Łączenie preparatów:
W celu relaksacji i redukcji stresu dobrze komponować się będzie z magnezem lub glicyną.

Łączenie z innymi preparatami:
Arginina, tauryna, cytrulina, ornityna – połączenie tych 4 aminokwasów szczególnie dobrze sprawdzi się jako wsparcie dla sportowców do stosowania przed treningiem, zarówno siłowym, jak i wytrzymałościowym. Ze względu na nasilenie syntezy tlenku azotu, sprawniejszy dopływ krwi do mięśni oraz neutralizację amoniaku, który może powodować zmęczenie, może wpłynąć na większą efektywność treningu i sprawniejszą regenerację tkanek.

Wskazania:
– nadmiar amoniaku,
– suplementacja przedtreningowa,
– chroniczne zmęczenie.

Uwagi:
– nie łączyć z lizyną.

Dawkowanie:
1 ampułka.

Łączenie preparatów:
W ramach poprawy efektywności treningu, na przykład z solcoserylem lub esafosfiną.

Bibliografia:
1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17728537
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1655497
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/2158001
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20739720
5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3325402

 

Glicyna

Glicyna to aminokwas będący jednocześnie neurotransmiterem hamującym, podobnie do GABA. Efekt hamujący wywołuje przez interakcję z receptorami glicynowymi. Receptory te ulegają również aktywacji przez taurynę i kilka innych aminokwasów: beta-alaninę, d-serynę, l-prolinę. Glicyna wpływa także funkcjonowanie receptorów NMDA układu glutaminianergicznego. W kompleksie receptora NMDA znajduje się miejsce łączenia glicyny, które musi być aktywowane przez glicynę (lub serynę), by agonisty tego receptora mogły wywołać przepływ jonów do wnętrza komórki. Z tego względu można by spekulować pozytywny wpływ glicyny na kognicję i funkcje pamięciowe, jednak w praktyce układ nerwowy dysponuje wystarczającymi zasobami do prawidłowej pracy receptorów NMDA i u względnie zdrowych osób suplementacja glicyną nie daje dodatkowych korzyści na tym polu.

Inaczej wygląda sprawa u osób ze schizofrenią, u których zaburzona praca układu glutaminianu może być jedną z przyczyn choroby. Niestety, w badaniach stosowano bardzo duże dawki dzienne (0,8 g/kg mc) glicyny w ramach uzupełnienia standardowej kuracji (risperidon lub olanzapina)¹, co wydaje się być ciężki do zrealizowania zarówno w postaci oralnej, jak i dożylnej. Interesujące są efekty wieczornego podania glicyny na jakość snu. 3 g glicyny przyjęte oralnie przed snem u osób, które na co dzień nie wykazują zadowolenia z jakości snu, pozwala poprawić subiektywne odczucia, skrócić czas zasypiania, przyspieszyć osiąganie fazy snu wolnofalowego oraz poprawić samopoczucie dnia następnego².

U dzieci wlewy z glicyną w dawce 250 mg/kg m.c. powinny skutkować skokiem hormonu wzrostu u zdrowych dzieci, ale nie u tych z niedoborem GH zdiagnozowanym przez indukowaną insuliną hipoglikemią³. U tych drugich natomiast notowano skok azotu-alfaaminowego.
Wzrost GH o przynajmniej 10 mU/l uznaje się za prawidłową reakcję po podaniu glicyny.

Po dożylnym podaniu osobom dorosłym dawek 4, 8 lub 12 g glicyny monitorowano poziomy hormonu wzrostu i prolaktyny⁴. Każda z tych dawek skutkowała wzrostem GH, a poziom wzrostu był zależny od wielkości dawki. Nie notowano jednoczesnego wzrostu prolaktyny. Największa dawka, 12 g w pewnym stopniu podnosiła również poziom glukozy.

Glicyna jest również wykorzystywany do budowy białek, szczególnie kolagenowych. Innymi molekułami, które powstają z użyciem glicyny są kreatyna i glutation, a także hem i puryny.

Wskazania:
– niepokój, stres, rozdrażnienie, nadpobudliwość,
– schizofrenia (duże dawki),
– niska jakość snu,
– niedobór hormonu wzrostu.

Uwagi:
– dożylne podawanie glicyny stosowano w ramach diagnozy niedoborów hormonu
wzrostu,
– wlewy ze sporą dawką glicyny mogą podnosić poziom amoniaku⁵.

Dawkowanie:
Standardowo 1-2 g w porcji.

Łączenie preparatów:
Dla działania uspokajającego, wyciszającego, dobrze komponuje się z tauryną.
Może służyć jako dodatek do proliny i lizyny, w ramach wsparcia syntezy kolagenu.

Bibiografia:
1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14732596
2. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1479-8425.2007.00262.x
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/954221
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7376793
5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10515083

 

Fenyloalanina i Tyrozyna

Fenyloalanina to aminokwas, który może być metabolizowany w fenetylaminę (PEA) lub tyrozynę. Tyrozyna wykorzystywana jest jako substrat do produkcji hormonów tarczycy lub katecholamin – dopaminy, noradrenaliny i adrenaliny. Porównując oralną i dożylną drogę podania tej samej dawki fenyloalaniny, przy podaniu dożylnym szczytowe stężenie jest o 250% wyższe, AUC w czasie 4h od podania również jest korzystniejsze dla podaży dożylnej⁶. Dożylna infuzja fenyloalaniny wpływa na zwiększoną produkcję kwasu żołądkowego¹.

Osoby używające stymulantów, szczególnie tych stymulujących wyrzut katecholamin do przestrzeni synaptycznych (amfetamina, metamfetamina, MDMA, część research chemicals) mogą notować pogorszenie samopoczucia i spadek energii na co dzień, co wynikać może z uszczuplenia puli neuroprzekaźników w neuronach presynaptycznych. Wlewy z fenyloalaniny lub tyrozyny uzupełniają substraty do syntezy dopaminy i noradrenaliny i mogą przynieść szybką ulgę. Jest to lepsza alternatywa dla stosowania inhibitorów wychwytu zwrotnego dopaminy i noradrenaliny². Analogicznie do powyższych informacji, te aminokwasy będą miały zastosowanie u osób mocno eksponowanych na stres, gdyż on również uszczupla znaczne ilości katecholamin. Fenyloalanina lub tyrozyna mogą być także podawane przed oczekiwaną sytuacją stresową⁵, np. ważnym spotkaniem, czy też zawodami sportowymi.

Fenyloalanina i tyrozyna mogą skutecznie podnosić poziom energii, poprawiać koncentrację itp. u osób, które mają z różnych względów osłabioną syntezę dopaminy i noradrenaliny. Jeśli problem jest gdzie indziej, a gospodarka katecholamin jest bez zarzutu, to dostarczanie substratów nie podniesie poziomu neuroprzekaźników ponad normę. L-Fenyloalanina i tyrozyna mają podobny profil działania, jednak są pewne różnice. Tyrozyna może być efektywniejsza, gdy celem jest stricte wpływ na poziomy katecholamin i idący za tym wpływ na poziom energii i samopoczucie, gdyż jest o krok bliżej w ścieżce syntezy dopaminy – efekt może być szybszy i bardziej wyraźny. Fenyloalanina w wysokich stężeniach (notowanych w fenyloketonurii) jest inhibitorem receptorów NMDA, przez konkurowanie z glicyną o dostęp do receptorów, czego nie zauważa się w przypadku tyrozyny³. Fenyloalanina dodatkowo może konwertować do fenetylaminy i n-methylfenetylaminy. U pacjentów, którzy kwalifikują się do regularnych wlewów, można wypróbować oba aminokwasy, by sprawdzić, czy któryś z nich przyniesie lepsze odczucia.

Tyrozyna może być podawana również w formie n-acetyl l-tyrozyny. Alternatywne preparaty zostały wprowadzone do obrotu ze względu na słabą rozpuszczalność ltyrozyny, n-acetyl l-tyrozyna wypada pod tym względem znacznie lepiej i pozwala osiągnąć większą koncentrację gotowego preparatu do infuzji. Minusem jest ograniczona zdolność do deacetylacji NALTu, so skutkuje sporą ilością wydalanego z moczem NALTu w niezmienionej formie przy wlewach z wysokimi dawkami (5 g)⁴. Z tego względu NALT wydaje się być dobra alternatywą dla l-tyrozyny jedynie w mniejszych dawkach jednorazowych, rzędu 500-1000 mg.

Wskazania:
– dieta uboga w białko,
– niski poziom energii,
– niski popęd seksualny,
– słaba zdolność do skupienia myśli, „foggy mind”,
– niedoczynność tarczycy,
– regeneracja po nadużywaniu stymulantów.

Uwagi:
– potencjalnymi przeciwwskazaniami mogą być: nadaktywność, zaburzenia lękowe, nadciśnienie, manie,
– podawanie fenyloalaniny osobom z nadżerkami w żołądku lub innymi schorzeniami zależnymi od poziomu soków trawiennych nie jest zalecane,
– potencjalna interakcja z lekami przeciwdepresyjnymi wpływającymi na dopaminę i noradrenalinę – DRI, SNRI, iMAO.

Dawkowanie:
500-1000 mg w jednorazowej dawce.

Łączenie preparatów:
Połączenie z kompleksem witamin z grupy B może wspomóc syntezę neuroprzekaźników.
W celu poprawy samopoczucia i/lub przez oczekiwaną sytuacją stresową, mogą dobrze komponować się z glicyną i magnezem.

Bibliografia:
1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC436986
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/6085821
3. https://www.nature.com/articles/4000976
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/2507878
5. https://www.nap.edu/read/4563/chapter/21#283
6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3995775

 

Glutamina

Glutamina (L-alanyl L-Glutamina) – aminokwas względnie egzogenny, a więc należy dostarczać go w sytuacjach zwiększonego zapotrzebowania. Pomimo powszechnych opinii i zapewnień producentów suplementów diety, wyniki badań wpływu suplementacji glutaminą na kompozycję sylwetki są mieszane, raczej na niekorzyść jej efektywności, pomimo logicznie brzmiących uzasadnień w materiałach marketingowych. Może być za to potencjalnie użyteczna podczas długotrwałych treningów, gdyż wraz z wydłużaniem czasu treningu notuje się spadek stężenia glutaminy, co może obniżać możliwości organizmu. Obniżenie następuje przy treningach o długości przekraczającej 2h (np. biegi długodystansowe), nie następuje jednak przy krótkich, intensywnych aktywnościach (np. trening na siłowni)⁵.

Podaż glutaminy z zewnątrz hamuje endogenną jej syntezę¹, co pozwala zachować większą ilość aminokwasów będących prekursorami do jej produkcji, między innymi leucyny². Jej uzupełnienie może również zapobiegać immunosupresji wynikającej z długotrwałego treningu. Ładowanie glutaminą w okresie przed długim treningiem/zawodami redukuje zmęczenie, dzięki zapobieganiu nadmiernemu wzrostowi amoniaku⁶. Efekt ten widoczny jest dopiero w drugiej godzinie aktywności, gdyż po 60 minutach od rozpoczęcia nie widać wyraźnych różnic pomiędzy grupami z glutaminą i bez niej. Efekt hamujący zmęczenie jest zatem podobny do efektów argininy i ornityny. Glutamina usprawnia proces resyntezy glikogenu w okresie regeneracyjnym po treningu^7,8, co można wykorzystać w przypadku następujących po sobie zawodów w krótkim czasie.

Wlewy z l-alanylo-l-glutaminy (Dipeptiven, Sustamine) przed operacją wstawienia bajpasów u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca wykazują działanie kardioprotekcyjne, co wywnioskowano po znacznie niższych stężeniach troponiny I na 24h po operacji w grupie z glutaminą, niż w grupie placebo³.
Glutamina wykorzystywana jest do zasilania leukocytów w energię. Oprócz ich odżywiania, glutamina stymuluje także proliferację limfocytów oraz produkcję wewnątrzkomórkowego glutationu⁴. Wpływa to na częściową zależność działania układu odpornościowego od dostępności glutaminy. Suplementacja glutaminą wykorzystywana jest do przyspieszania regeneracji błon śluzowych w układzie pokarmowym w przebiegu różnych chorób. W badaniu na pacjentach w trakcie chemioterapii wykazano, że zarówno doustna, jak i dożylnie podawana glutamina wpływa na regenerację śluzówek, jednak forma dożylna jest skuteczniejsza w zapobieganiu rozwojowi silnej ich degeneracji¹².

Suplementacja glutaminą bywa wykorzystywana przez onkologów^9,10. Rozwój nowotworu może skutkować niedoborami glutaminy w ustroju, które pogłębiają się podczas leczenia. Wprowadzenie glutaminy jako terapii uzupełniającej może zmniejszać toksyczność stosowanych leków, uwzględniając w tym neuro- i kardiotoksyczność, zapalenie śluzówek (glutamina stymuluje regenerację błon śluzowych) oraz biegunki. Dodatkową korzyścią jest poprawa szybkości gojenia ran po operacjach. Podawanie glutaminy rozpoczyna się na kilka dni przed planowaną operacją lub chemio-/radioterapią. Utrzymywanie śluzówki w dobrej kondycji jest czynnikiem, który chroni przed dostawaniem się bakterii i endotoksyn ze światła jelit do krwiobiegu. Glutamina poprawia bilans azotowy, dzięki czemu możliwe jest ograniczenie katabolizmu mięśniowego. Zwiększa także selektywność leków antynowotworowych, zmniejszając destrukcyjny wpływ na zdrowe tkanki. Z drugiej strony, glutamina jest czynnikiem potencjalnie sprzyjającym proliferacji komórek nowotworowych, co jest powodem odchodzenia od stosowania glutaminy przez niektórych onkologów. Wiele badań wskazuje na ogólną poprawę jakości życia pacjenta po dodaniu glutaminy do kuracji, jednak w publikacjach często nie przywiązuje się dużej wagi do roli glutaminy w rozwoju raka, a jedynie do redukcji skutków ubocznych kuracji. Glutamina wydaje się być zatem interesującym uzupełnieniem do standardowych terapii, jednak stosowana samodzielnie może pogłębiać problemy.

W przypadkach krytycznie chorych pacjentów, u których pomocne mogą być duże dawki glutaminy, które bywają problematyczne do przyjęcia drogą oralną, można stosować połączenie oralnej suplementacji i wlewów dożylnych. W takiej sytuacji najlepiej podawać dożylną glutaminę w pewnym odstępie czasowym od planowanych przyjęć porcji oralnych, co powinno zmaksymalizować efektywność¹¹.

Wskazania:
– degeneracja śluzówek,
– niska odporność,
– zawody sportowe o długości powyżej 2 godzin,
– uzupełnienie terapii nowotworowych.

Uwagi:
– podnosi poziom glukozy we krwi,
– może być źle tolerowana (nadpobudliwość, drażliwość) u osób z niską aktywnością enzymu dekarboksylazy kwasu glutaminowego (GAD),
– nie przekraczać.

Dawkowanie:
Rozsądny zakres w standardowych sytuacjach to 5-10 g w pojedynczej dawce.

Łączenie preparatów:
Dla sprawniejszej regeneracji błon śluzowych dobrze jest połączyć z cynkiem. Również dla poprawy sprawności układu odpornościowego jest to dobre połączenie, a w niektórych sytuacjach warto dodać także witaminę C.

Bibliografia:
1. https://www.physiology.org/doi/abs/10.1152/ajpendo.1995.269.4.e663
2. https://www.physiology.org/doi/abs/10.1152/ajpendo.1996.271.4.e748
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22167767
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1905365
5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1470018
6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18059593
7. https://www.physiology.org/doi/abs/10.1152/jappl.1999.86.6.1770?keytype2=tf_ipsecsha&ijkey=7d9979bcc2b6905d173117e35076f331d68b41fa
8. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10368336
9. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3385273
10. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4696378
11. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1079583
12. http://archclinbiomedres.com/abstract/a-comparison-of-oral-and-intravenousglutamine-therapy-effects-on-mucositis-development-in-acute-leukemic-patients-afterhigh-dose-160.html

 

Ornityna

Ornityna to aminokwas, który wraz z argininą i cytruliną uczestniczy w cyklu mocznikowym. Jest aminokwasem endogennym, więc w stanie homeostazy nie trzeba przejmować się jej podażą, jednak w pewnych kondycjach zdrowotnych dodatkowa podaż ornityny ma potencjał terapeutyczny. Najczęściej używaną formą stosowaną w suplementacji jest asparaginian ornityny. Po podaniu asparaginian ornityny jest szybko rozkładany do ornityny i asparaginianu. Jej najbardziej doniosłymi właściwościami są synteza mocznika i glutaminy. Ornityna jest aktywatorem karbamoilotransferazy ornitynowej oraz syntetazy karbamoilofosforanowej w hepatocytach okołowrotnych. Najczęstszym zastosowaniem asparaginianu ornityny jest wsparcie regeneracji wątroby w jej ciężkich dysfunkcjach. Na pacjentach z markością wątroby, hiperamonemią i subkliniczną encefalopatią wątrobową sprawdzono efekty protokołu wlewów w asparaginianu ornityny lub placebo. Protokół uwzględniał 4-godzinne wlewy po 20 g asparaginianu ornityny przez 7 kolejnych dni. W grupie badanej odnotowano znacznie większą poprawę w poziomach amoniaku we krwi na czczo i po posiłkach, wskaźnikach encefalopatii wątrobowej i kondycji mentalnej pacjentów, w porównaniu do grupy placebo¹. Ornityna może być potencjalnie pomocna w neutralizacji amoniaku, który towarzyszy dietom o bardzo wysokim udziale białka. Mowa o charakterystycznych protokołach, które stosowane są na przykład przez kulturystów w okresie przedstartowym. Ten aminokwas ma wpływ na funkcję przysadki, przez co może wpływać na oś HPA. Wlew z ornityny u dzieci z niskim wzrostem skutkował skokiem poziomu GH i jednoczesnym wzrostem poziomu kortyzolu, który poprzedzony był skokiem ACTH. U badanych z dysfunkcjami przysadki nie notowano tych efektów². W innym badaniu sprawdzono efekt oralnego podania 400 mg ornityny po wieczornym wypiciu alkoholu na poranny poziom kortyzolu w ślinie. Zanotowano wyraźnie niższy poziom kortyzolu z rana w grupie z ornityną, niż w grupie placebo. Dodatkowo badani odczuwali mniejsze zmęczenie i senność oraz ogólnie lepsze samopoczucie³. Wykazano także, że przyjęcie ornityny przed spożyciem alkoholu nie wpływa na parametry związane z upojeniem alkoholowym – równowaga w staniu na jednej nodze, kołysanie, czy też poziom alkoholu w wydychanym powietrzu, a więc nie wpływa na jego metabolizm.

Ornityna może mieć też wpływ na redukcję stresu w życiu i poprawę jakości snu. W japońskim badaniu sprawdzono wpływ podaży 400 mg ornityny dziennie przez 8 tygodni na poziomy kortyzolu, DHEA-S, oraz wskaźniki w kwestionariuszach oceniających jakość życia i snu. Zanotowano spadek kortyzolu i poprawę stosunku kortyzolu do DHEA-S. Z parametrów psychologicznych, zauważono lepszą jakość snu i mniejsze odczuwanie złości⁷.

Wlew z ornityny na dzień po imprezie ze zbyt dużą ilością alkoholu może potencjalnie poprawiać samopoczucie pacjenta i zmniejszać objawy „kaca”, choć nie ma to silnego wsparcia w literaturze fachowej. Amoniak wzrastający podczas wysiłku jest jednym z czynników obwinianych za pojawiające się uczucie zmęczenia⁴. Wynika to z kumulacji amoniaku w mózgu i jego wpływu na metabolizm neuroprzekaźników⁵. Wykazano, że podaż ornityny przed długotrwałym, intensywnym wysiłkiem poprawia parametry sportowe i zmniejsza uczucie zmęczenia, dzięki nasileniu zużycia substratów energetycznych i zwiększeniu szybkości neutralizacji amoniaku⁶. Wskazuje to na zasadność suplementacji ornityną na przykład przed wymagającymi zawodami – maraton, triatlon itp.

Wskazania:
– marskość, stłuszczenie, zapalenie wątroby i encefalopatia wątrobowa,
– nadmiar amoniaku,
– dyskomfort po nadużyciu alkoholu,
– długotrwałe treningi o wysokiej intensywności.

Uwagi:
– największym przeciwwskazaniem do stosowania jest deficyt transkarbamylazy ornityny,
– wśród skutków ubocznych po podaniu i.v. bardzo rzadko notowane są nudności lub wymioty; przy podaniu oralnym negatywne objawy są częstsze i uwzględniać mogą też bóle żołądka, biegunkę.

Dawkowanie:
W przypadkach ciężkich schorzeń wątroby stosowane bywają kilkudniowe protokoły z wysokimi dawkami.
W ramach wsparcia przed zawodami, dawka 5 g asparaginianu ornityny powinna być odpowiednia. We wlewie leczniczym „na kaca”, dawka 2,5 g powinna być pomocna.

Łączenie preparatów:
Przed zawodami dobrze skomponuje się z solcoserylem, esafosfiną lub NALT.
W ramach redukcji stresu i poprawy jakości snu, można łączyć z glicyną i magnezem.

Łączenie z innymi preparatami:
Arginina, tauryna, cytrulina, ornityna – połączenie tych 4 aminokwasów szczególnie dobrze sprawdzi się jako wsparcie dla sportowców do stosowania przed treningiem, zarówno siłowym, jak i wytrzymałościowym. Ze względu na nasilenie syntezy tlenku azotu, sprawniejszy dopływ krwi do mięśni oraz neutralizację amoniaku, który może powodować zmęczenie, może wpłynąć na większą efektywność treningu i sprawniejszą regenerację tkanek.

Wskazania:
– nadmiar amoniaku,
– suplementacja przedtreningowa,
– chroniczne zmęczenie.

Uwagi:
– nie łączyć z lizyną.

Dawkowanie:
1 ampułka.

Łączenie preparatów:
W ramach poprawy efektywności treningu, na przykład z solcoserylem lub esafosfiną.

Bibliografia:

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9185752
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/6290110
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3583691
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1864791
5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1665558
6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19083482
7. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4055948

 

Tekst ten napisany został przez osobę niezwiązaną ze światem naukowym/medycznym, nie powinien zatem być traktowany jako poradnik. Jest to zbiór informacji, które mogą być pomocne w poszerzaniu wiedzy na temat leczenia i suplementacji dożylnej. Warto odwiedzać także adresy wskazane w przypisach, gdzie można znaleźć wiele dodatkowych informacji i zweryfikować te już poznane.