Ciekawostki medyczne Revital Clinic

Status magnezu, a aktywność hormonów anabolicznych i sprawność układu ruchu

Hormony anaboliczne, takie jak testosteron, ważne są nie tylko dla utrzymania odpowiedniej muskulatury i sprawności mięśni, ale też dla dobrej kondycji układu kostnego. Jest to szczególnie ważne u osób starszych, gdzie stan kości często odbiega od optimum. Jak magnez wpływa na testosteron?

Magnez kojarzony jest głównie jako środek na skurcze mięśni i napięcie psychiczne. Prawda jest jednak taka, że jest kofaktorem dla około 300 reakcji biochemicznych w organizmie, co czyni go niezwykle uniwersalnym minerałem. Największym magazynem magnezu u człowieka są kości – aż 64% całkowitego magnezu zgromadzone jest właśnie w tkance kostnej.

Dla optymalnego zdrowia zaleca się przyjmowanie odpowiednio 420 i 320 mg jonów magnezu dziennie, dla mężczyzn i kobiet. Diagnozowanie niedoboru magnezu jest jednak często problematyczne, ponieważ wynik badania krwi mieszczący się w zakresie norm referencyjnych nie gwarantuje odpowiedniego stężenia wewnątrzkomórkowego, ani odpowiedniej ilości magnezu w całym ustroju. Ważne jest zatem monitorowanie spożycia magnezu w codziennej diecie, a często okazuje się, że jest ono niedostateczne.

Magnez jest jednym z najważniejszych minerałów dla funkcjonowania mięśni. Jego rola wynika głównie z wpływu na metabolizm energetyczny i kontrolowanie skurczu mięśni. Wykazano, że niedobór magnezu w diecie skutkuje większym zapotrzebowaniem na tlen podczas intensywnych ćwiczeń oraz obniża wytrzymałość mięśniową. Natomiast suplementacja magnezem u sportowców skutkowała zwiększoną wytrzymałością, obniżeniem tętna, mniejszym poborem tlenu i wytwarzaniem dwutlenku węgla podczas treningu. Przy dłuższym stosowaniu (7 tygodni) obserwowano nawet wzrost siły mięśniowej.

U osób starszych niedobór magnezu jest notowany szczególnie często. Przyczynami tego mogą być:

  • niski udział zielonych warzyw i produktów pełnoziarnistych w diecie

  • stosowanie leków uszczuplających pulę magnezu, jak diuretyki, metformina, czy inhibitory pompy protonowej

  • choroby, m.in. cukrzyca typu II, choroby układu sercowo-naczyniowego, alkoholizm

  • zaburzenia wchłaniania z układu pokarmowego

Hormony anaboliczne, takie jak testosteron, estradiol, DHEA, IGF-1, czy nawet witamina D (tak, ona też jest klasyfikowana jako hormon!) mają ogromny wpływ na kondycję i mięśni, i kości. Kontrola ich poziomu ma kluczowe znaczenie dla zdrowia osób starszych oraz redukcji umieralności, tak jak i monitorowanie podaży najważniejszych minerałów. Warto zauważyć, że pomiędzy hormonami i minerałami występuje sporo zależności, a jednoczesna manipulacja i hormonami, i statusem mineralnym pozwala osiągnąć spotęgowane korzyści. Kombinacja terapii hormonalnych i dietetycznych wydaje się być efektywnym sposobem na redukcję liczby hospitalizacji i średniej długości pobytu w szpitalu wśród osób starszych, dotkniętych niedożywieniem i wątłością.

Przeprowadzono sporo badań na sportowcach, gdzie suplementacja magnezem korelowała z pozytywnymi zmianami w poziomie hormonów anabolicznych, jednak na ich podstawie ciężko jednoznacznie stwierdzić przyczynowość. By rzucić jaśniejsze światło na temat, przeprowadzono badanie na hospitalizowanych mężczyznach w wieku 65+ lat, którym jednorazowo podawano kroplówkę z siarczanem magnezu lub zwykły roztwór NaCl, jako placebo. Przed i po zabiegu sprawdzono stężenia testosteronu, SHBG, IGF-1 i CRP. Zanotowano, że takie jednorazowe podanie co prawda nie podnosi poziomu testosteronu, jednak zapobiega jego spadkowi, co również jest cenną obserwacją.

Warto przyjrzeć się też roli stanów zapalnych. Cytokiny zapalne wpływają zarówno na zahamowanie czynności przysadki, jak i na obniżenie sekrecji testosteronu przez jądra. Stwierdzono, że i testosteron, i magnez są niższe przy ogólnoustrojowych stanach zapalnych oraz w stanach towarzyszących nadmiernej produkcji wolnych rodników. Niedostateczny poziom magnezu w komórkach upośledza funkcję mitochondriów i zwiększa produkcję wolnych rodników tlenowych. Istnieją dowody, że niedobór magnezu wpływa na obniżenie zdolności antyoksydacyjnych oraz powstawanie chronicznych stanów zapalnych.

Ciekawą informacją jest wpływ magnezu na powinowactwo testosteronu do SHBG. Widoczna jest pewna korelacja, pomiędzy statusem magnezu, a poziomem biodostępnego testosteronu. Jony magnezu mogą wiązać SHBG w niespecyficzny sposób, doprowadzając do niekonkurencyjnej inhibicji powinowactwa testosteronu do SHBG. W badaniach in vitro zaobserwowano też, że odpowiednie stężenie magnezu uwalnia część testosteronu ze związków z albuminami HSA. Tak więc im więcej magnezu, tym większa powinna być dostępność wolnej frakcji testosteronu.

Podsumowując, ludzki organizm jest pełen zależności, a coraz więcej znamy doniesień o wpływie żywienia na gospodarkę hormonalną. Tutaj widzimy, że nawet pierwiastek, który raczej nie jest kojarzony z wpływem na hormony, może mieć pewien wpływ na dostępność testosteronu. Gdy celem jest optymalizacja gospodarki hormonalnej, to poza właściwie przeprowadzoną farmakoterapią warto zająć się również właściwym odżywianiem. Te dwa zabiegi w połączeniu mogą przynieść dużo lepsze rezultaty, niż każdy z osobna.

Marcello Maggio et al. „The Interplay between Magnesium and Testosterone in Modulating Physical Function in Men” Int J Endocrinol. 2014; 2014: 525249.

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3958794/

O autorze

Revital Clinic

Revital Clinic

Revital.Clinic placówka specjalizująca się we wlewach dożylnych, hormonoterapii, dietetyce klinicznej, oraz EBM (Evidence-based medicine) czyli medycynie opartej na faktach i dowodach naukowych. Revital.Clinic to współczesna sztuka lekarska, wspierająca swojego Pacjenta na każdym etapie leczenia.

› Zobacz wszystkie artykuły

Dodaj komentarz

Kliknij tutaj aby skomentować artykuł