SHGB: objawy, badania i sposoby na obniżenie/podniesienie poziomu we krwi

Globulina wiążąca hormony płciowe (SHBG) jest ważnym białkiem występującym we krwi. Zmniejsza działanie hormonów płciowych (zwłaszcza testosteronu) poprzez zmniejszenie ich dostępności, ale także zwiększa ich funkcje poprzez transportowanie ich do tkanek docelowych. Niezwykle wysokie lub niskie poziomy SHBG we krwi są zwykle spowodowane przez zaburzenia równowagi hormonalnej i mogą wskazywać na kilka zaburzeń zdrowotnych. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej o tym białku, chorobach związanych ze zmianami jego stężenia oraz o tym, jak utrzymać jego optymalny poziom.

Czym właściwie jest SHBG?

Globulina wiążąca hormony płciowe (SHBG), znana również jako globulina wiążąca testosteron, jest białkiem, które wiąże się z hormonami płciowymi i transportuje je w krwiobiegu.

SHBG wiąże się z następującymi hormonami płciowymi, wymienionymi w kolejności powinowactwa:

• Dihydrotestosteron / DHT,
• Testosteron,
• Androstenediol,
• Estradiol,
• Estrone.

SHBG ma większe powinowactwo do hormonów płciowych płciowych uznawanych za męskie (androgenów) niż tych uznawanych za żeńskie (estrogenów). Co prawda podział hormonów na płci obecnie budzi pewne zastrzeżenia, jednak dla uproszczenia w dalszej części będziemy posługiwać się określeniami męskich i żeńskich hormonów płciowych.

Główne funkcje SHBG obejmują:

• Kontrolowanie dostępności hormonów płciowych,
• Transport hormonów płciowych w krwiobiegu.

SHBG produkowany jest głównie w wątrobie, gdzie jego produkcja jest stymulowana przez żeńskie hormony płciowe i hormony tarczycy.

Produkcja SHBG jest blokowana przez:

• Męskie hormony płciowe,
• Insulinę,
• Prolaktynę,
• TNF-alfa (cytokina zapalna),
• Cukry (glukoza i fruktoza) .

SHBG może również powstawać w:

• Mózgu,
• Nerkach,
• Piersiach,
• Macicy,
• Łożysku,
• Jajnikach,
• Prostacie,
• Jądrach.

SHBG jest również wytwarzany przez niektóre rodzaje nowotworów, takie jak: nowotwór piersi, jajników i macicy.

Poziomy SHBG są bardzo niskie u dzieci obu płci (10-krotnie niższe niż u matek) i wzrastają stopniowo w okresie dzieciństwa, aż do okresu dojrzewania, kiedy zmniejszają się 2x u dziewcząt i 4x u chłopców. Niższe poziomy SHBG u chłopców pozwalają na wyższe stężenia dostępnych męskich hormonów płciowych, które są niezbędne do ich wzrostu i rozwoju narządów płciowych. U dorosłych mężczyzn poziomy SHBG są stabilne przez wiele lat, ale stopniowo rosną wraz z wiekiem, co powoduje zmniejszenie poziomu wolnych, ale nie całkowitych poziomów męskich hormonów płciowych.

U dorosłych kobiet SHBG stopniowo zmniejsza się od 20 do 60 lat i zaczyna wzrastać po tym okresie.

Kluczowe funkcje globuliny wiążącej hormony płciowe

1) Zmniejsza dostępność i aktywność hormonów płciowych

Tylko niezwiązane (wolne) hormony mogą przenikać przez błony komórkowe i osiągać swoje cele. Poprzez wiązanie z hormonami płciowymi SHBG może zmniejszyć ich dostępność, a tym samym ich aktywność. Jednak niezwiązane hormony również szybciej znikają z krwi.

Ponieważ SHBG ma większe powinowactwo do męskich hormonów, zmniejsza głównie aktywność i szybkość eliminacji męskich hormonów płciowych. Poziom SHBG jest niższy u mężczyzn niż u kobiet, co oznacza, że ​​zarówno aktywność, jak i szybkość eliminacji męskich hormonów płciowych są wyższe u mężczyzn. Stany powodujące zwiększoną produkcję SHBG (np. Nadczynność tarczycy) zmniejszają aktywność i szybkość eliminacji hormonów płciowych. Stany, które powodują obniżone poziomy SHBG (np. Zespół policystycznych jajników) zwiększają zarówno aktywność, jak i szybkość eliminacji.

2) Transportuje hormony płciowe w krwiobiegu

Ponieważ hormony płciowe są cząsteczkami tłuszczowymi i nie rozpuszczają się w wodzie, są transportowane przez ciało poprzez wiązanie z białkiem, takim jak SHBG lub albumina. Podczas gdy żeńskie hormony płciowe mogą ulegać modyfikacjom, które pozwalają im rozpuszczać się w wodzie, męskie hormony płciowe muszą być związane (dosłownie!) z transportem białek .

Pozostałe

SHBG może wiązać się z receptorami na błonach komórkowych i stymulować wytwarzanie cząsteczki przekaźnikowej (cAMP), co oznacza, że ​​może ona nie tylko transportować hormony płciowe do swoich tkanek docelowych, ale także wywoływać różne efekty biologiczne.

Badanie stężenia SHBG we krwi

Badanie krwi SHBG nie jest rutynowo zlecane i jest najczęściej stosowane, gdy objawom braku równowagi hormonów płciowych nie towarzyszą zmiany stężenia tychże hormonów we krwi.

Poziomy wolnego testosteronu można pośrednio obliczyć za pomocą SHBG, przyjmując, że 44 – 65% testosteronu wiąże się z SHBG, a 33 – 50% z albuminą u mężczyzn, podczas gdy 66 – 78% wiąże się z SHBG, a 20 – 30% z albuminą u kobiet. Wolny poziom testosteronu odzwierciedla dostępność tego hormonu dokładniej niż całkowite stężenie testosteronu.

Ponadto poziomy SHBG można wykorzystać jako jeden z markerów chorób, takich jak:

• Zaburzenia tarczycy,
• Zaburzenia funkcjonowania przysadki mózgowej,
• Zespół policystycznych jajników (PCOS),
• Insulinooporność ,
• Zespół metaboliczny,
• Zaburzenia receptora androgenowego,
• Zaburzenia odżywiania.

Normalne zakresy

• Mężczyźni: 10 – 57 nmol / L
• Kobiety: 18 – 144 nmol / L

Objawy wysokiego poziomu SHBG

Objawy wysokiego poziomu SHBG są podobne do objawów niskiego poziomu męskich hormonów płciowych.

U mężczyzn obejmują one:

• Zahamowany rozwój seksualny (u nastolatków)
• Bezpłodność,
• Zmniejszona koncentracja plemników i zmniejszenie ich ruchliwości,
• Zmniejszony popęd płciowy,
• Impotencja,
• Zmniejszony rozmiar jądra,
• Wzrost piersi,
• Zmniejszone owłosienie ciała,
• Uderzenia gorąca,
• Zmniejszona masa kostna i mięśniowa,
• Zmniejszona energia i motywacja.

U kobiet wysokie poziomy SHBG mogą powodować:

• Zmniejszony popęd płciowy,
• Nieregularne lub zanikające okresy,
• Suchość pochwy,
• Zmniejszona masa kostna i mięśniowa,
• Problemy z pamięcią,
• Depresję i niepokój,
• Zmęczenie,
• Obniżone samopoczucie.

Przyczyny wysokich poziomów SHBG

1) Wysokie poziomy estrogenu

Podczas cyklu miesiączkowego poziom estrogenów wzrasta, gdy jajeczko jest uwalniane z jajników. W badaniu obserwacyjnym z udziałem 12 kobiet wzrostowi estrogenów towarzyszyło zwiększenie stężenia SHBG we krwi.

Pigułki antykoncepcyjne są potężnymi kombinacjami syntetycznych żeńskich hormonów płciowych i progesteronu. W trzech badaniach z udziałem 270 osób poziomy SHBG były do ​​czterech razy wyższe u kobiet przyjmujących doustne środki antykoncepcyjne. Poziom SHBG spadł po odstawieniu, ale był wyższy niż przed leczeniem.

W badaniu obserwacyjnym obejmującym 40 transseksualistów (przechodzących z płci męskiej na żeńską), podczas procesu zmiany płci, transseksualiści płci męskiej biorą męskie blokery produkcji hormonów płciowych i żeńskie hormony płciowe, co może zwiększyć poziom SHBG.

W dwóch badaniach hormonalna terapia zastępcza zwiększyła poziom SHBG (badanie obserwacyjne na 443 i badanie kliniczne na 42 kobietach) .

Badania na komórkach wykazały zwiększoną produkcję SHBG przy wysokich stężeniach następujących żeńskich hormonów płciowych:

• Estradiol i hydroksyestradiol,
• Estron i hydroksyestron,

2) Wysokie poziomy hormonów tarczycy

Zwiększone poziomy SHBG we krwi mierzono w 3 badaniach obserwacyjnych, w których uczestniczyło 70 osób z nadmierną produkcją hormonów tarczycy (nadczynność tarczycy).

W badaniu obserwacyjnym na 59 pacjentach z różnymi typami nadczynności tarczycy stwierdzono wyższe poziomy SHBG.

Podobnie spożycie hormonu tarczycy (T3) zwiększyło poziom SHBG we krwi u 7 zdrowych mężczyzn (RCT).

Zarówno T4, jak i T3 zwiększały wytwarzanie SHBG w zdrowych, ludzkich komórkach raka wątroby.

3) Niski poziom hormonu wzrostu

W badaniu obserwacyjnym z udziałem 74 mężczyzn i kobiet poziom SHBG był wyższy u osób z dziedzicznym niedoborem hormonu wzrostu.

4) Ciąża

W okresie od połowy do późnej ciąży poziom SHBG wzrasta do 5 – 10 razy.

W dwóch badaniach z udziałem kobiet poddawanych stymulacji jajników poziomy SHBG wzrosły, gdy zaszły w ciążę, prawdopodobnie w wyniku wzrostu stężenia hormonów płciowych.

5) Choroby / zaburzenia funkcjonowania wątroby

Ponieważ SHBG produkowany jest głównie w wątrobie, uszkodzenie wątroby może prowadzić do nieprawidłowych poziomów SHBG.

W badaniu z udziałem 167 mężczyzn przewlekłe alkoholowe zapalenie wątroby (marskość) było związane ze zwiększonymi poziomami SHBG.

Podobnie nieprawidłowo wysokie poziomy SHBG mierzono u mężczyzn z bezalkoholową marskością wątroby (badanie na 50 mężczyznach).

Jednak w innym badaniu poziom SHBG mieścił się w prawidłowym zakresie u kobiet z alkoholową i bezalkoholową marskością wątroby. Ale poziom ten wzrósł u kobiet z alkoholową marskością wątroby, które powstrzymywały się od alkoholu przez 3 miesiące (badanie przeprowadzono na 111 kobietach).

W badaniu z udziałem 32 kobiet z zapaleniem wątroby nasilenie choroby wiązało się z wyższym poziomem SHBG. Ciężkie wirusowe zapalenie wątroby typu B było skorelowane z wyższym poziomem SHBG, ale nie niepowikłanym lub przewlekłym zakażeniem wirusowym zapaleniem wątroby typu B. Kobiety z ciężkim zapaleniem wątroby niezwiązanym z wirusowym zapaleniem wątroby typu B również miały podwyższony poziom.

Ta sama korelacja między stopniem zaawansowania choroby (mierzonym przez zwłóknienie) a SHBG była obserwowana u 46 mężczyzn z zakażeniami wirusem zapalenia wątroby typu C.

Nadmiar żelaza w wątrobie (przeciążenie żelazem) może również powodować wysokie SHBG.

6) Konsumpcja alkoholu

Spożycie alkoholu było skorelowane z wyższymi poziomami SHBG (jak również wyższym estrogenem w fazie lutealnej i niższym testosteronem) u kobiet przed menopauzą. Nie było to skorelowane ze zmianami w innych badanych poziomach hormonów płciowych (badanie obserwacyjne na 2000 kobiet).

7) Palenie tytoniu

Palenie było związane ze zwiększonym poziomem SHBG w kilku badaniach z łączną liczbą ponad 4000 osób.

W dwóch badaniach z udziałem 101 osób, które rzuciły palenie, poziom SHBG zaczął spadać w ciągu kilku tygodni.

8) Wysiłek fizyczny

W trzech badaniach obejmujących łącznie 101 osób wysiłek fizyczny zwiększył poziomy SHBG. Na zmiany poziomów SHBG wynikające z wysiłku fizycznego może wpływać wiek. Spośród 35 osób, po triathlonie, poziomy SHBG były wyższe u starszych uczestników (50-74 lat), ale nie u młodszych (~ 20 lat).

W innym badaniu z udziałem 12 osób poziomy SHBG spadły po maratonie.

9) Stres

Mężczyźni i kobiety poddawani testowi stresowemu mieli podwyższony poziom SHBG (oraz testosteronu, estradiolu, androstendionu, hormonu adrenokortykotropowego (ACTH) i poziomu kortyzolu, a także zwiększoną częstość akcji serca, skurczowego ciśnienia krwi i rozkurczowego ciśnienia krwi). Badanie z przeprowadzono na 39 uczestnikach.

Jednak w badaniu obserwacyjnym z udziałem 1215 mężczyzn z Danii poziom zgłaszanego przez siebie stresu nie miał wpływu na poziom hormonów uczestniczących w reprodukcji (SHBG, LH, FSH, testosteron, obliczony wolny testosteron i inhibina B)

10) Niedożywienie / anoreksja

Niedożywienie (niedobór białka i kalorii) jest skorelowane z wyższymi poziomami SHBG.

W jednym badaniu poziom SHBG był podwyższony u 29 kobiet z potwierdzoną klinicznie anoreksją. Kiedy otrzymały one kaloryczną infuzję dożylną, ich poziom SHBG spadł. U pacjentek, które uzyskały przyrost wagi co najmniej o 5%, SHBG spadł do normalnego poziomu

Jednak w badaniu z udziałem 86 niedożywionych dzieci (ciężki niedobór białka, ogólne niedożywienie lub anoreksja), tylko dzieci z ciężkim niedoborem białka lub anoreksją miały podwyższony poziom SHBG.

11) HIV / AIDS

W dwóch analizach obserwacyjnych 1350 mężczyzn, osoby zakażone HIV miały wyższe poziomy SHBG we krwi.

12) Ostra porfiria przerywana

Ostra przerywana porfiria, rzadkie zaburzenie genetyczne, wiąże się z podwyższonym poziomem SHBG. Spośród 12 pacjentów z objawami klinicznymi choroby wszyscy mieli podwyższone stężenie SHBG. Pozostałe 14 pacjentów miało utajoną porfirię i wszyscy z wyjątkiem jednego mieli normalne poziomy.

Konsekwencje zdrowotne wysokiego poziomu SHGB

1) Utrata gęstości mineralnej kości

Wysoki poziom SHBG był związany ze zmniejszoną gęstością kości w ośmiu badaniach z udziałem 3500 osób.

W badaniu obserwacyjnym u kobiet z wysokim poziomem SHBG zanotowano średnią utratę masy kostnej (2,2% rocznie) prawie dwukrotnie wyższą niż u kobiet z niskim SHBG (1,2% rocznie) (badanie przeprowadzono na 9 704 starszych kobietach).

Siedem badań obserwacyjnych z udziałem ponad 4500 mężczyzn i kobiet wiązało wysoki poziom SHBG we krwi ze zwiększoną częstością złamań kości.

Jednak w dwóch badaniach nie udało się znaleźć związku między wysokim poziomem SHBG we krwi a zwiększonym ryzykiem złamań kości (178 mężczyzn, 7598 kobiet).

2) Choroba Alzheimera

W metaanalizie wysokie poziomy SHBG były związane ze zwiększoną częstością występowania choroby Alzheimera. Dwa inne badania z udziałem 1700 osób doprowadziły naukowców do takich samych wniosków.

3) Rak prostaty

Wysokie poziomy SHBG były silnie związane ze zwiększonym ryzykiem raka prostaty u 279 mężczyzn. Badanie obserwacyjne wykazało nieco zwiększone ryzyko, ale tylko u młodszych mężczyzn.

Jednak metaanaliza 8 badań i innego badania (963 mężczyzn) nie znalazła związku między wysokim SHBG a zwiększoną zachorowalnością i śmiertelnością na raka prostaty.

Jak obniżyć poziom SHBG w organizmie?

SHBG zmniejsza dostępność testosteronu. Ponieważ testosteron może poprawiać wyniki sportowe, samopoczucie i kondycję zdrowotną, niektórzy ludzie mogą chcieć obniżyć poziom SHBG.

1) Zmiany dietetyczne

Diety wysokobiałkowe były związane ze zmniejszonym poziomem SHBG we krwi (badanie z udziałem 1552 mężczyzn).

W badaniu na 36 kobietach (RCT) jedna filiżanka czerwonego wina dziennie obniżała poziom SHBG we krwi, podczas gdy białe wino nie przynosiło takiego efektu.

2) Przyjmowanie suplementów

Spożycie następujących suplementów zmniejsza produkcję SHBG i / lub zmniejsza jego interakcje z hormonami płciowymi:

• Bor,
• Magnez,
• Wapń,
• Cynk,
• Witamina D,
• Olej rybi (lub inne suplementy wielonienasyconych kwasów tłuszczowych Omega 3),
• Tongkat Ali (Eurycoma Longifolia).

Objawy niskiego poziomu SHBG

Objawy niskiego poziomu SHBG są podobne do nadmiernych poziomów męskiego hormonu płciowego.

U kobiet obejmują one:

• Nadmierny wzrost włosów na ciele / wzorzec męski (hirsutyzm),
• Trądzik,
• Łupież,
• Łysina,
• Pogłębianie tembru głosu,
• Zwiększona masa mięśniowa,
• Zmniejszony rozmiar piersi,
• Nieregularny okres,
• Zanik okresu,
• Powiększenie łechtaczki,
• Przybranie na wadze.

Chociaż rzadkie, niskie stężenie SHBG u mężczyzn może powodować:

• Wczesne dojrzewanie (u dzieci),
• Trądzik,
• Łysienie,
• Zwiększone owłosienie ciała,
• Agresja,
• Zaburzenia erekcji,
• Ginekomastia (wzrost piersi),
• Niepłodność.

Przyczyny niskiego poziomu SHBG

1) Wysokie poziomy insuliny

W badaniu z udziałem 47 kobiet z zespołem policystycznych jajników (PCOS) wysoki poziom insuliny we krwi był związany z niskim stężeniem SHBG.

Podobnie, Amerykanie meksykańskiego pochodzenia (populacja z wysokim ryzykiem cukrzycy typu 2) mają wyższe poziomy insuliny i niższe poziomy SHBG niż osoby nie mające latynoskich korzeni (badanie na 96 osobach).

Przyjmowanie diazoksydu (leku na niski poziom cukru we krwi) zwiększyło poziom SHBG u kobiet z zespołem policystycznych jajników (badanie na 6 pacjentkach).

Trzy badania wykazały zmniejszenie produkcji SHBG w ludzkich komórkach wątroby leczonych insuliną.

Inne badanie wykazało, że insulina (dawki 0,1 – 0,4 UI / kg) zwiększała produkcję SHBG u mężczyzn z cukrzycą typu 2 (próba z udziałem 20 mężczyzn).

Jednak badanie na komórkach sugeruje, że wpływ insuliny na poziomy SHBG jest niespecyficzny i odzwierciedla zmniejszoną produkcję białek.

2) Wysoki poziom hormonu wzrostu

Akromegalia jest zaburzeniem, w którym przysadka mózgowa wytwarza zbyt dużo hormonu wzrostu u osób dorosłych. W kilku badaniach obserwacyjnych z udziałem ponad 100 osób mierzono niższe poziomy SHBG u pacjentów z akromegalią.

U zdrowych mężczyzn z nadwagą wstrzyknięcie dawek niskiego hormonu wzrostu (0,02 U / kg / dobę przez 14 dni) obniżyło poziom SHBG we krwi (badanie kliniczne na 8 osobach) .

3) Wysokie poziomy prolaktyny

Prolactinoma to guz w przysadce mózgowej, który powoduje nadmierne wytwarzanie hormonu prolaktyny (PRL). Guz przysadki zmniejszał poziom SHBG we krwi w badaniu z udziałem 20 osób. W innym badaniu z udziałem 28 kobiet z nadmierną produkcją prolaktyny leczenie bromokryptyną przywróciło prawidłowe poziomy prolaktyny i SHBG.

W badaniu komórkowym dodanie prolaktyny zmniejszyło produkcję SHBG.

4) Wysokie poziomy testosteronu

Wysokie poziomy testosteronu są zwykle uważane za skorelowane ze zmniejszoną produkcją SHBG. Dodatek testosteronu blokował wytwarzanie SHBG w badaniach na poziomie komórkowym.

5) Poziomy hormonów tarczycy

Związek między niskim poziomem hormonów tarczycy (niedoczynność tarczycy) a stężeniem SHBG jest niejasny. Podczas gdy trzy badania wykazały obniżone poziomy SHBG u pacjentów z niedoczynnością tarczycy, trzy inne badania mierzyły prawidłowe poziomy SHBG u pacjentów z niskim poziomem hormonów tarczycy.

6) Wysoki poziom insulinopodobnego czynnik wzrostu

W badaniu komórkowym dodanie czynników wzrostu IGF-1 (insulinopodobny czynnik wzrostu), EGF (naskórkowy czynnik wzrostu) i TGF-alfa (transformujący czynnik wzrostu alfa) zmniejszyło produkcję SHBG.

Jednak badanie z udziałem 1 135 mężczyzn nie wykazało korelacji między poziomami IGF-1 i SHBG.

7) Niealkoholowe stłuszczenie wątroby

Ponieważ SHBG jest wytwarzany w wątrobie, niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby może wpływać na jego poziom w organizmie.

Niskie poziomy SHBG były związane z niealkoholowym stłuszczeniem wątroby w badaniach przeprowadzonych u osób z cukrzycą typu 2 i PCOS, jednak trudno jest udowodnić związek przyczynowy na podstawie tych badań.

8) Stany zapalne organizmu

Markery zapalne, które wskazują na stan prozapalny, były związane z niższymi poziomami SHBG u 433 kobiet.

W innym badaniu marker zapalenia (hs-CRP) był związany z niższym SHBG u 696 osób .

9) Mutacje genetyczne

Mutacje genetyczne mogą skutkować niskimi poziomami SHBG. Mutacja w genie SHBG skutkowała niewykrywalnym poziomem SHBG u dwóch rodzeństw.

10) Wysoki poziom cukru

U genetycznie zmodyfikowanych myszy, które produkują ludzki SHBG, dieta o wysokiej zawartości cukru zmniejszyła produkcję SHBG o 50% po 1 tygodniu.

Konsekwencje zdrowotne związane z niskimi poziomami SHBG

1) Cukrzyca typu 2

Metaanaliza 43 badań obserwacyjnych ponad 13 000 osób wykazała ochronną rolę wysokiego poziomu SHBG w rozwoju cukrzycy typu 2, zwłaszcza u kobiet.

Inna metaanaliza 15 badań wykazała zmniejszenie częstości występowania cukrzycy typu 2 wśród mężczyzn i kobiet z mutacjami powodującymi zwiększoną produkcję SHBG.

Podobnie dwa badania z udziałem 2500 osób wykazały związek między niskim poziomem SHBG a zwiększonym ryzykiem cukrzycy typu 2 .

W dwóch badaniach z udziałem 690 osób korelację tę zaobserwowano tylko u kobiet.

2) Cukrzyca ciążowa

Niski poziom SHBG przed ciążą jest czynnikiem ryzyka rozwoju cukrzycy w czasie ciąży (wyniki badaniu obserwacyjnym 256 kobiet).

3) Choroby związane nadwagą i otyłością

Zespół metaboliczny to stan charakteryzujący się następującymi objawami :

• Otyłość,
• Wysokie ciśnienie krwi,
• Wysoki poziom cukru we krwi,
• Wysoki poziom trójglicerydów we krwi,
• Niski poziom cholesterolu HDL we krwi.

W metaanalizie 52 badań zespół metaboliczny był związany z niskim poziomem SHBG u obu płci.

Niski poziom SHBG jest dobrym wskaźnikiem zespołu metabolicznego. Do takiego wniosku doszli naukowcy po przebadaniu 2465 osób.

W trzech badaniach z udziałem 320 osób wrażliwość na insulinę była związana z wysokimi poziomami SHBG.

4) Rak piersi

Metaanaliza 9 badań wykazała związek między niskim poziomem SHBG a zwiększonym ryzykiem rozwoju raka piersi.

Dwa badania obserwacyjne obejmujace ponad 2800 osób wykazały tę samą korelację.

5) Choroba serca

W dwóch badaniach niski poziom SHBG był związany ze zwiększonym ryzykiem rozwoju choroby serca u prawie 4000 kobiet.

6) Wysokie ciśnienie krwi

W badaniu obserwacyjnym 2816 osób niski poziom SHBG był czynnikiem ryzyka wysokiego ciśnienia krwi, ale tylko u mężczyzn.

7) Zespół policystycznych jajników

Poziom SHBG był niższy u 23 kobiet z PCOS .

Chociaż w dwóch badaniach z udziałem 857 kobiet stwierdzono związek między zmiennością powodującą zmniejszenie produkcji SHBG a zespołem policystycznych jajników, w dwóch badaniach z udziałem 596 kobiet nie udało się znaleźć takiej samej korelacji.

Inne badanie badające wszystkie cztery SNP SHBG (rs1779941, rs6297, rs6259 i rs727428) nie znalazło żadnych związków z PCOS .

8) Wysoki kortyzol

Zespół Cushinga występuje wtedy, gdy ludzie mają wyjątkowo wysoki poziom kortyzolu.

Zespół Cushinga był związany z obniżonymi poziomami SHBG w wielu badaniach obejmujących łącznie 135 osób .

9) Wrodzona hiperplazja nadnerczy

Wrodzony przerost nadnerczy jest zaburzeniem genetycznym, w którym organizm wytwarza niedostateczny poziom kortyzolu i nadmierny poziom męskiego hormonu płciowego.

U 240 osób wrodzony przerost nadnerczy wiązał się z wyższym poziomem SHBG u kobiet, ale nie u mężczyzn.

Jak zwiększyć poziom SHBG?

Osoby pragnące zwiększyć poziom SHBG będą najprawdopodobniej kobietami z objawami nadmiaru męskiego hormonu płciowego. Niektóre zmiany stylu życia, które mogą im pomóc, obejmują:

1) Zmiany dietetyczne: dieta śródziemnomorska

Badanie 27 otyłych mężczyzn wykazało, że dieta niskotłuszczowa, o wysokiej zawartości błonnika, z ćwiczeniami, skutecznie podnosi poziom SHBG.

Ponadto następujące produkty żywnościowe i napoje zwiększają produkcję SHBG:

• Oliwa z oliwek,
• Migdały i orzechy włoskie,
• Kawa i herbata,
• Napoje alkoholowe,
• Soja (bogata w izoflawony),
• Kapusta, brokuły i kalafior.

2) Ćwiczenie fizyczne

Umiarkowanie intensywne ćwiczenia aerobowe przez rok zwiększyły poziom SHBG u 102 osób (RCT) .

Podobnie umiarkowane lub intensywne ćwiczenia przez rok zwiększyły poziom SHBG i obniżyły poziomu estradiolu i wolnego estradiolu u 320 kobiet (RCT) .

Badanie 13 547 kobiet wykazało, że ćwiczenia były związane z wyższym poziomem SHBG. Wyższy BMI był związany z niższymi poziomami SHBG .

3) Spożycie kofeiny

Regularne spożywanie kawy wiązało się ze zwiększeniem stężenia SHBG we krwi w wielu badaniach obejmujących łącznie 19 000 osób.

Różne rodzaje napojów zawierających kofeinę (kawa, zielona herbata, czarna herbata, herbata oolong i cola) były powiązane ze zwiększonym poziomem SHBG u 50 kobiet.

Jednak randomizowane badanie kontrolne z 42 osobami miało mieszane wyniki i nie znalazło znaczącego wpływu spożycia kawy (zwykłej lub bezkofeinowej) na poziomy SHBG.

4) Utrata masy ciała

W wielu badaniach poziom SHBG wzrósł po utracie wagi (3 RCT z udziałem 311 osób ogółem).

Utrata masy ciała z powodu diety wysokobiałkowej / niskotłuszczowej lub diety wysokowęglowodanowej / niskotłuszczowej zwiększyła poziom SHBG (RCT z udziałem 118 mężczyzn z nadwagą / otyłością).

Leki kontrolujące poziom SHBG

Uwaga: w tym akapicie, nie zalecamy przyjmowania tych leków. Po prostu dostarczamy informacje dostępne w literaturze naukowej. Samodzielne przyjmowanie leków może być niebezpieczne. Każde tego typu działanie należy bezwzględnie skonsultować z lekarzem!

1) Leki, które zwiększają poziom SHBG

Doustne środki antykoncepcyjne

Ponieważ zawierają syntetyczne żeńskie hormony płciowe, pigułki antykoncepcyjne mogą zwiększać poziom SHBG.

Leczenie różnymi kombinacjami tabletek antykoncepcyjnych spowodowało wzrost poziomu SHBG w różnym stopniu, przy czym najwyższy z 30 mg etynyloestradiolu z 2 mg dienogestu (DB-RCT z 91 pacjentów).

Zarówno trójfazowe pigułki antykoncepcyjne (zawierająca etynyloestradiol i gestoden), jak i wersja jednofazowa (zawierająca 35 mg etynyloestradiolu i 250 mg norgestimatu) zwiększyła poziom SHBG 200 – 240% w dniach 11 i 21. Nawet w dni wolne od pigułek poziomy SHBG były podwyższone w porównaniu z poziomem wyjściowym (RCT z 46 kobietami) .

Poziom SHBG u kobiet przyjmujących obecnie tabletki antykoncepcyjne był 4x wyższy niż u kobiet, które nigdy ich nie przyjmowały. Odstawienie pigułki nieznacznie zmniejszyło poziom SHBG, ale nadal był on wyższy niż u tych, które nigdy go nie brały.

Inhibitory aromatazy

Leczenie blokerami aromatazy, rizedronianem (35 mg / tydzień) lub letrozolem (2,5 mg / dobę), zwiększyło poziom SHBG w dwóch badaniach klinicznych (DB-RCT) .

Leki przeciwpadaczkowe

Poziom SHBG wzrósł u pacjentów z padaczką leczonych lekami przeciwpadaczkowymi w kilku badaniach:

• Karbamazepina,
• Fenytoina,
• Walproinian,
• Fenobarbiton (fenobarbital).

Selektywne modulatory receptora estrogenowego

Następujące selektywne modulatory receptora estrogenowego zwiększały poziomy SHBG w badaniach klinicznych:

• Tamoksyfen (lek przeciwnowotworowy),
• Raloksyfen (lek przeciwnowotworowy i na osteoporozę),
• Bazedoksyfen (lek na osteoporozę),
• Klomifen (lek na bezpłodność kobiet),
• Ospemifen (lek na bolesny stosunek płciowy u kobiet),
• Toremifen (lek przeciwnowotworowy).

Metformina

W kilku badaniach klinicznych stwierdzono, że metformina (lek na cukrzycę typu 2) zwiększa poziom SHBG.

Pewne leki przeciwpsychotyczne

Poziomy SHBG wzrosły po leczeniu konwencjonalnymi lekami przeciwpsychotycznymi (haloperidol, haloperidol z chlorpromazyną lub samą chlorpromazyną), ale nie olanzapiną, lekiem przeciwpsychotycznym drugiej generacji, nawet gdy olanzapinę przyjmowano z konwencjonalnymi lekami przeciwpsychotycznymi (RCT z 68 pacjentami).

2) Leki zmniejszające poziom SHBG

Terapie z następującymi glukokortykoidami stosowanymi przeciwko stanom zapalnym, chorobom autoimmunologicznym i alergiom zmniejszały SHBG w kilku badaniach na ludziach:

• Prednison,
• Prednizolon,

SHGB a uwarunkowania genetyczne

Istnieje kilka odmian genu SHBG, które mogą zwiększyć lub zmniejszyć poziomy tego białka we krwi i są powiązane z różnymi schorzeniami:

• Mutacja rs6257 obniża poziom SHBG we krwi i wiąże się z wyższym ryzykiem raka piersi u kobiet i cukrzycy typu 2 zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet.
• Obecność mutacji rs6258 zmniejsza powinowactwo SHBG do testosteronu, powodując wyższe poziomy wolnego testosteronu.
• Wariant rs6259 zwiększa poziomy SHBG poprzez zmniejszenie jego eliminacji i jest związany ze zmniejszonym ryzykiem raka piersi i macicy u kobiet, małą ruchliwością plemników u mężczyzn i zmniejszonym ryzykiem cukrzycy typu 2 zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet.
• rs1799941 zwiększa poziomy SHBG we krwi i wiąże się z wyższą gęstością kości i niższą jakością plemników u mężczyzn oraz zmniejszonym ryzykiem cukrzycy typu 2 zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet.
• Gen SHBG może być dłuższy lub krótszy w zależności od liczby powtórzeń określonej sekwencji. Ponad 6 powtórzeń (wariant rs35785886) zmniejsza produkcję SHBG. Ta mutacja jest związana ze stanami takimi jak: zespół policystycznych jajników (PCOS), nadmierne owłosienie ciała, opóźniony początek pierwszego okresu i choroba wieńcowa u kobiet oraz niskie stężenie plemników i zwiększona gęstość kości u mężczyzn.