Decyzja o staraniu o dziecko, zawsze jest przełomowym momentem w życiu. Ogromnym szczęściem jest, gdy test ciążowy już w ciągu kilku pierwszych miesięcy okaże się pozytywny, jednak niestety nie wszyscy mają takie szczęście, a starania mogą się ciągnąć latami. Niekiedy droga walki o potomstwo jest długa i kręta, jednak wraz z postępem medycyny znamy coraz więcej potencjalnych przyczyn niepłodności i poronień, co otwiera furtkę do nowych narzędzi terapeutycznych.
Niepłodność immunologiczna
Jednym z coraz częściej diagnozowanych powodów niepowodzeń w staraniu o dziecko, w tym nawracających poronień i niepowodzeń w zapłodnieniu in vitro, są problemy immunologiczne. W takich przypadkach bardzo ważne jest prawidłowe rozpoznanie. Jednym z markerów oznaczanych w tym celu jest poziom komórek NK (natural killers) i limfocytów T/B, których badanie wykonuje się przy poronieniach nawykowych i niepowodzeniach rozrodu.
W macicy występują specyficzne komórki NK i mają one doniosłe znaczenie dla rozwoju płodu i komunikacji pomiędzy tkankami płodu i matki.
Wśród komórek NK wyróżniane są różne frakcje (subpopulacje), z których część ma działanie pozytywne, a część przeciwnie, mogące powodować komplikacje w ciąży. Wszystko jest w porządku, dopóki nie zostanie zaburzona ilość lub proporcja pomiędzy różnymi frakcjami. W przypadku tego typu zaburzeń możliwe jest atakowanie komórek odpowiedzialnych za wczesny rozwój ciąży oraz komórki płodowe.
Funkcjonalnie rozróżnia się dwie główne subpopulacje komórek NK: CD56 dim i CD56 bright. Frakcja bright to komórki pełniące funkcję regulującą, nie są w pełni dojrzałe i nie wykazują silnej cytotoksyczności, za to wytwarzają większą ilość cytokin (są jednym z głównych źródeł interferonu-gamma). CD56 dim natomiast są już w pełni dojrzałe i silnie cytotoksyczne. Według obecnie znanych doniesień, komórki bright są prekursorami do komórek dim, jako tych dojrzałych i ostatecznie zróżnicowanych.
Komórki dim stanowią przynajmniej 90% całej puli komórek NK w krwi obwodowej, a bright nie więcej niż 10%. W endometrium jednak znajdują się niemalże wyłącznie komórki CD56 bright, a ich rola różni się nieco o tych krążących we krwi obwodowej – maciczne komórki NK są jeszcze mniej toksyczne i wytwarzają więcej cytokin. Ten rodzaj komórek zasiedla wyściółkę macicy we wczesnym stadium ciąży i wpływa na immunotolerancję matczynego układu odpornościowego dla płodu.
Immunoterapia w niepłodności zaburzeniach rozrodu – zastosowanie wlewów z Intralipid
Według doniesień badaczy, wzrost poziomu komórek NK CD56 dim we krwi ponad normę jest czynnikiem ryzyka niepowodzeń rozrodu i poronień. By obniżyć poziom komórek NK, stosowane są zabiegi mające na celu modulację układu odpornościowego. W tym celu, podaje się m.in. wlewy z immunoglobulin, jednak obecnie coraz popularniejsze w Polsce stają się też wlewy dożylne z Intralipid, w ramach zastosowania off-label. Powodem tego jest bardzo dobra dostępność preparatu (min. w Revital.Clinic), niska cena terapii (wielokrotnie niższa niż w przypadku immunoglobulin) oraz dobre wyniki, którymi nie ustępuje immunoglobulinom. Według wyników badań, kuracja z Intralipid redukuje cytotoksyczność komórek NK w stopniu podobnym do kuracji immunoglobulinami i wcześniej stosowanych szczepionek limfocytami pobranymi od partnera. Co więcej, Intralipid okazuje się być bezpieczniejszy niż wspomniane szczepionki.
W badaniach in vitro wykazano, że we krwi kobiet o normalnej aktywności komórek NK immunoglobuliny obniżały ich cytotoksyczność o 44.9 ± 8.1 %, a Intralipid o 45.2 ± 8.3 %. Natomiast we krwi kobiet z zaburzeniami aktywności NK immunoglobuliny obniżały cytotoksyczność o 38.9 ± 5.4 %, a Intralipid o 39.8 ± 6.2 %. Widać więc gołym okiem, że działanie jest niemalże tożsame i Intralipid może stanowić godną alternatywę. Jego wpływ na utrzymanie ciąży potwierdzono w licznych badaniach na zwierzętach i na ludziach, w przypadkach gdy problemem była zaburzona aktywność NK.
W jednym z amerykańskich badań na 50 kobietach zauważono, że u 39 (78%) aktywność NK wróciła do normalnego zakresu w ciągu tygodnia od infuzji, natomiast u pozostałych 11 kobiet aktywność nie wróciła do normy, choć uległa supresji w stosunku do wartości wyjściowych. Tym pozostałym podano kolejny wlew po 2-3 tygodniach, co u 10 pacjentek skutkowało przywróceniem równowagi NK w ciągu kolejnego tygodnia. Czterem pacjentkom zaordynowano trzeci wlew po kolejnych dwóch tygodniach, po czym już wszystkie z badanych kobiet miały unormowane NK. U 47 (94%) pacjentek efekt terapeutyczny utrzymywał się od 6 do 9 tygodni, u dwóch 5 tygodni, a u jednej 4 tygodnie.
Czym jest Intralipid?
Dla przypomnienia, Intralipid to emulsja tłuszczowa na bazie oleju sojowego, której głównym zastosowaniem jest żywienie pozajelitowe, w ramach uzupełnienia tłuszczu i dostarczenia skondensowanej porcji kalorii. Poza oczyszczonym olejem sojowym, w Intralipid zawarte są też fosfolipidy z żółtek jaj. W obrocie dostępne są dwa warianty stężeń: 10% oraz 20%. Intralipid podawany jest w powolnym wlewie dożylnym, z takiej kuracji można skorzystać w naszym Centrum Medycznym w Gdyni, po uprzedniej konsultacji lekarskiej i ocenie wskazań do leczenia, lub na zlecenie lekarza prowadzącego.
Dodaj komentarz